Klimaatdienst voor het beheer
van vectorgebonden ziekten
in België
Betere toegang tot en gebruik van klimaatgegevens voor de monitoring en voorspelling van door teken- en muggenoverdraagbare ziekten in België.
Context
Vectoroverdraagbare ziekten worden veroorzaakt door bacteriën, parasieten of virussen die worden overgedragen door geïnfecteerde vectoren, zoals muggen, teken, zandvliegen en vlooien. Het voorkomen van deze ziekten hangt af van de aanwezigheid van vectoren en dierlijke of menselijke reservoirs, die op hun beurt worden beïnvloed door factoren zoals klimaatverandering, internationale reizen, handel en landgebruik.
​
In de afgelopen decennia is het aantal vectoroverdraagbare ziekten, zoals deze overgedragen door teken en exotische muggen, toegenomen in Europa en in België. Dit benadrukt de urgentie voor een gestructureerde en realtime toegang tot klimaatgegevens, zodat deze vectoren nauwkeurig kunnen worden opgevolgd en voorspeld.
Doelstellingen
Het project 'Klimaatdienst voor het beheer van vectoroverdraagbare ziekten in België' heeft als doel een klimaatdienst op maat te ontwikkelen voor de eenheid "Vectoroverdraagbare ziekten en zoönosen" van Sciensano, het Belgische federale instituut voor volksgezondheid. Deze dienst speelt in op de groeiende impact van klimaatverandering op de volksgezondheid door de monitoring en voorspelling van ziekten die door vectoren, zoals teken en exotische muggen, worden overgedragen, te ondersteunen.
​​​​
De klimaatdienst zal geautomatiseerd werken en gestructureerde toegang bieden tot geavanceerde en realtime klimaatgegevens afkomstig van:
-
de Copernicus Climate Change Service (C3S), bijvoorbeeld ERA5,
-
de automatische weerstations (AWS) van het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (KMI).
Realtime gegevens van temperatuur, luchtvochtigheid en neerslag worden geïntegreerd in de monitorings- en voorspellingssystemen van Sciensano. Dit zal zorgen voor dagelijkse updates en ruimtelijk gedetailleerde informatie die rekening houdt met lokale klimaateffecten, zoals bijvoorbeeld in stedelijke gebieden. Op die manier kan snel en doelgericht worden ingespeeld op de monitoring en het beheer van door teken- en muggenoverdraagbare ziekten.
Momenten uitgelicht
Stakeholderworkshop in het Belgisch Klimaatcentrum - In december 2024 vond de eerste workshop plaats, waarbij meer dan 15 stakeholders uit verschillende relevante instellingen aanwezig waren, waaronder de Vlaamse overheid (Departement Zorg en Departement Omgeving), de federale overheid (FOD Volksgezondheid), het Instituut voor Tropische Geneeskunde, het Spatial Epidemiology Lab (ULB), het Belgisch Centrum voor Risicoanalyse van Klimaatverandering (CERAC), en Vivalis.
Tijdens de workshop werden de technische aanpak, de gegevens die gebruikt zullen worden en de verwachte resultaten van het project gepresenteerd. Een interactieve sessie bood de deelnemers de mogelijkheid om hun specifieke uitdagingen en noden te delen met betrekking tot het beheer van vectoroverdraagbare ziekten. Daarnaast werd besproken welke functionaliteiten een klimaatdienst zou moeten omvatten en hoe samenwerking via netwerken en gemeenschapsplatformen kan worden versterkt.
In het kort​
-
Budget: € 200.000
-
Financiering: 'National Collaboration Programme' van Copernicus Climate Change Service (C3S), beheerd door ECMWF (Europees Centrum voor Weersverwachtingen op Middellange Termijn).
-
Partners in het project:
